In het jaar dat hij vijftig werd besloot Frans Senff zijn werk als huisarts in Assen te combineren met zijn inzet voor de arme bevolking in Afrika. Hij wordt tropenartsvrijwilliger in Tanzania. Vanaf dat moment gaat hij twee keer per jaar een periode van zeven weken naar Afrika. Het beheerst zijn leven om te werken voor de allerarmste bevolking.
‘In 1953 ben ik geboren in Jakarta. Als gevolg van de politieke situatie in Indonesië zijn mijn ouders met ons gezin in 1955 naar Nederland vertrokken. We behoorden tot de groep Indische-Nederlanders die destijds in Indonesië niet meer gewenst en ook in Nederland niet echt welkom waren. Eigenlijk waren wij politieke vluchtelingen. Ik heb een katholieke opvoeding genoten en heb de lagere school en de middelbare school in Bergen op Zoom doorgebracht. In die periode werd ik geïnspireerd om arts te worden door de televisieserie ‘Memorandum van een dokter’, waarin de destijds jonge Bram van de Vlugt de rol speelde van een jonge huisarts die zich inzette voor de arme Schotse bevolking. Daarnaast trok de persoon van Albert Schweitzer mij enorm aan om tropenarts te worden.’
‘In 1970 begon ik met de studie geneeskunde aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Deze universiteit stond toen bekend als de ‘rode universiteit’ door het sterke socialistische karakter. Het was ook de enige universiteit met de leerstoel ‘Medische Ontwikkelingssamenwerking’. Het hoofd, de inmiddels overleden Professor Vincent van Amelsvoort, was een enorme inspiratiebron voor mij om tropenarts te worden. Zo regelde hij voor mij in 1976 een stageplaats sociale geneeskunde in Nigeria waar ik drie maanden verbleef in een plattelandsziekenhuis en onderzoek heb gedaan naar ondervoeding bij kinderen onder de vijf jaar. Het fundament om daadwerkelijk tropenarts te worden was gelegd.’
‘Vóór mijn afstuderen zocht ik contact met MEMISA, de Medische Missie Actie, om een uitzending te regelen. Na een jaar de tropenopleiding in het RK-ziekenhuis Bethlehem in Den Haag te hebben gedaan, bestaande uit chirurgie, verloskunde/gynaecologie en interne geneeskunde, en daarna de artsencursus aan het Koninklijk Instituut voor de Tropen (KIT) ben ik in 1980 vertrokken naar Nigeria om tropenarts te worden in het ‘Our Lady’s hospital’, een plattelandsziekenhuis Hier heb ik met grote voldoening gewerkt tot medio 1983. Helaas is in die periode mijn partner, ze was ook tropenarts en samen met mij werkzaam, overleden aan een tropische ziekte. Gelukkig nog net in Nederland waar we destijds met grote spoed naar waren teruggekeerd. Het gaf mijn vertrouwen in God een enorme deuk, maar later sloeg dit om in een gevoel van dankbaarheid dat God haar op mijn pad heeft gebracht, al was het voor een korte periode.’
‘Na terugkeer ben ik van 1985 tot 2013 met veel voldoening huisarts geweest in Assen. De liefde voor het werken in de tropen bleef echter kriebelen en ik nam het besluit om in 2003, mijn werk als huisarts te combineren met mijn inzet voor de arme bevolking in Afrika. En dan gaat alles opeens vanzelf. In 2003 ben ik gaan samenwerken met een collega waardoor ik zes weken per jaar kon werken als tropenarts. Na een bijscholing voor oud-tropenartsen in Tanzania kwam het Endulen hospital in Noord-Tanzania op mijn pad. Het ziekenhuis is eigendom van het Aartsbisdom van Arusha en heeft 110 bedden. Het ziekenhuis geeft medische zorg aan meer dan tachtigduizend Maasai die in een gebied leven ter grootte van Groningen, Friesland en Drenthe. Er is een chronisch tekort aan personeel, medicijnen en middelen. In 2011 werd ik een maand na terugkeer uit Tanzania waar ik negen weken aan het werk was geweest, ernstig ziek. Na diverse operaties en diverse opnames in het AMC in Amsterdam en het Martiniziekenhuis in Groningen heb ik in 2013 moeten besluiten de huisartsenpraktijk over te dragen. Mijn ziek worden had overigens niets te maken met mijn werk als tropenarts. Wonderwel knapte ik weer zodanig op dat ik eind 2013 opnieuw mijn tropenwerk kon hervatten.’
‘Elke periode in Nederland benut ik om de medische zorg van het ziekenhuis te verbeteren door middel van donaties. Zo is de operatiekamer enorm opgewaardeerd en de postoperatieve zorg door middel van gedoneerde patiëntmonitoren verbeterd. Er wordt personeel in Tanzania opgeleid, is er een bloedbank opgericht en kon er vorig jaar een nieuwe auto voor de buitenposten worden gedoneerd.’
Dit artikel is gedeeltelijk overgenomen uit de Asser Courant van 19 maart 2019. Tekst: Ton Kuis
Naschrift: Frans Senff is op 20 april 2021 overleden na een ziekbed van vier weken op de IC van het Wilhelminaziekenhuis te Assen. Zie in memoriam Frans Senff.