Het verhaal van James Ndete begint in juni 2020. Om 2 uur ’s nachts werd mij gevraagd de patient opnieuw te evalueren. Hij kwam met het verhaal van buikpijn, begonnen de dag tevoren. In het verleden had hij wisselend last van obstipatie.
De clinical officer had James onderzocht; het bloedbeeld wees op een geringe li verschuiving. Dus aanwijzingen voor een mogelijke bacteriële infectie; de echo toonde geen vergrote blinde darm. Bij onderzoek vertoonde de buik echter wel aanwijzingen voor een blinde darm ontsteking. Ik twijfelde of ik hem meteen moest opereren. In mijn opleiding had ik geleerd een blinde darmontsteking meteen te opereren, in ieder geval vóórdat de zon ten onder gaat of vóórdat de zon opkomt. De pas afgestudeerde clinical officer werkte veel strakker volgens de protocollen en benadrukte die naar mij toe. (Evenals momenteel in Nederland moet ik zeggen) Hetgeen betekent wachten met opereren…..Ik ging met de nodige twijfel akkoord en begon met breed spectrum antibiotica, een infuusbeleid en totaal geen vocht via de mond. Toen ik de patiënt om 7.30 uur opnieuw bekeek was hij veel zieker, had nu koorts en toegenomen buikklachten.
Ik besloot tot onmiddellijke operatie en trof een opengebarsten blinde darm aan. Ook de dikke darm was flink ontstoken. Na spoelen van de buik heb ik met moeite de blinde darm verwijderd en een drain achtergelaten. De patiënt herstelde voorspoedig en hij en ik waren opgelucht. Hij liep de 2e dag weer rond. Echter nadat de drain op de 4e dag was verwijderd, kwam er 6 dagen na de operatie ontlasting uit de buik waar de drain heeft gezeten. Iedereen was teleurgesteld, met name de patiënt en ikzelf natuurlijk.
De keuze was nu opnieuw de buik open maken of verwijzen naar een groter ziekenhuis in Arusha, Ook mede om financiële redenen ging de patiënt ermee akkoord dat ik hem opnieuw ging opereren. Samen met Dr Veronica, de nieuwe arts net aangekomen en in regeringsdienst, heb ik opnieuw de buik geopereerd. Er waren 2 perforaties (darmgaten) zichtbaar die ik met moeite heb kunnen sluiten. Helaas werd ik de volgende dag opgehaald door Flying Medical Service in verband met mijn vlucht terug naar Nederland welke 2 maanden was uitgesteld in verband met de corona lockdown. Ik zou nog een paar dagen bij Flying Medical Service verblijven voordat ik zou terug vliegen. Ik zou op d hoogte worden gehouden over de conditie van James. Twee dagen later werd ik gebeld door Dr Magdalene dat er weer ontlasting uit de operatie wond lekte. Ik besloot de patiënt de volgende ochtend per vliegtuig van Flying Medical Service op te halen en te brengen naar het grote ziekenhuis in Arusha en na overleg met de chirurg is hij met spoed opnieuw geopereerd. Een operatie van 6 uur waarbij een deel van van de dikke en dunne darm werd verwijderd en patiënt een tijdelijke stoma kreeg. Hij was nu in een stabiele fase en ik heb hem nog een paar keer opgezocht.
Toen ik eind september terugkeerde kreeg ik van hem te horen dat het goed met hem ging en dat ook het stoma was gesloten. Ook wilde hij mij graag in het Endulen hospital opzoeken om zijn dankbaarheid te tonen. Op 23 oktober kwam hij in het ziekenhuis aan, samen met zijn broer. Een reis per auto van meer dan drie uur. Hij had een prachtige brief geschreven om zijn dankbaarheid te tonen en nam een geit mee als blijk van waardering. Ik ben blij en dankbaar dat hij in leven is gebleven. Een 36 jarige man die vader kon blijven voor zijn 6 kinderen. Ik heb best veel slapeloze nachten gehad omdat ik mij zorgen maakte over deze patiënt.
Het leven als arts blijft moeilijk; ik zeg altijd tegen mijn studenten: het is niet moeilijk om dokter te worden.
Het is en blijft moeilijk om dokter te zijn
Terugkijkend heb ik besloten ik mij te houden aan de wijze les van mijn professor chirurgie in de jaren 70: een miltruptuur moet je onmiddellijk opereren; een blindedarmontsteking vóódat de zon ondergaat of opgaat en een galblaasontsteking binnen 72 uur. Ikzelf voeg daar nog aan toe: behandel de patënt op zijn ziektebebeeld; vertrouw niet blindelings op lab. uitslagen of aanvullende onderzoeken:
Treat patients, no figures.
Het hele ziekenhuispersoneel heeft gesmuld van de geit; in een land waar vlees eten hooguit éénmaal per week aan de orde is, mag ik hen de geit niet onthouden…..
De man met de rode shuka is James.
De man links met het oranje shirt is Goodluck Noah
De vrouw in het midden Dr Magdalene Utouh, de medical doctor in charge.
De geit die het niet heeft overleefd….